ΑΛΛΗΛΟΒΟΗΘΕΙΑ

Γεννημένος το 1842 στη Μόσχα και γόνος του πρίγκηπα Αλεξέι Πέτροβιτς Κροπότκιν, ο Πιότρ εκπαιδεύτηκε στο επίλεκτο σώμα των Ακόλουθων στην Πετρούπολη και αφού υπηρέτησε ένα χρόνο ως υπασπιστής του Τσάρου Αλέξανδρου του Β’, αναχώρησε για τη Σιβηρία, όπου αξιοποίησε τις σπουδές του στη γεωγραφία και τη ζωολογία, εξερευνώντας την πανίδα και τη μορφολογία της περιοχής. Το 1871 η Γεωγραφική Υπηρεσία της Ρωσίας του πρότεινε τη θέση του γραμματέα, αλλά ο Πιότρ αρνήθηκε και στη συνέχεια παραιτήθηκε από όλους τους αριστοκρατικούς τίτλους του, αποφασισμένος να ζήσει την υπόλοιπη ζωή του ανάμεσα στους αγρότες και τους εργάτες.

Θέλοντας να βοηθήσει στην απαλλαγή της χώρας του από την απολυταρχία, αποφάσισε να αφήσει πίσω του όλα αυτά που περιφρονούσε: τη ζωή στην Αυλή, τους ευγενείς και τα διεφθαρμένα τους ήθη. Ταξίδεψε σε όλα σχεδόν τα κράτη της Ευρώπης, συνδέθηκε στενά με τα μέλη της Πρώτης Διεθνούς και με εξόριστους συμπατριώτες του και σχημάτισε την πεποίθηση ότι ο μόνος τρόπος για την κατάκτηση της κοινωνικής δικαιοσύνης ήταν η οργανωμένη λαϊκή βούληση.

Όταν επέστρεψε στη Ρωσία, προσχώρησε στη μυστική οργάνωση των Τσαϊκόφσκι (μεγαλοαστοί και αριστοκράτες νέοι που μάθαιναν ανάγνωση, γραφή και ιστορία στον αμόρφωτο πληθυσμό), μιλώντας συνεχώς στους αγρότες εναντίον του τσαρικού και φεουδαρχικού καθεστώτος. Το 1874 τον συνέλαβε η αστυνομία και τον φυλάκισε σε ένα φρούριο της Πετρούπολης, μέσα σε άθλιες συνθήκες και σε πλήρη απομόνωση. Τρία χρόνια αργότερα μεταφέρθηκε σε στρατιωτικό νοσοκομείο, αφού η υγεία του είχε κλονιστεί επικίνδυνα, αλλά κατάφερε να δραπετεύσει και να καταφύγει στην Αγγλία.
Στη συνέχεια εγκαταστάθηκε στο Νοσατέλ της Ελβετίας, έγινε μέλος της Ομοσπονδίας του Γιούρα (αναρχική ομάδα που είχε αποσπαστεί από την Πρώτη Διεθνή) και ίδρυσε την εφημερίδα "Le Revolte". Ο Τσάρος απαίτησε την απέλασή του από την Ελβετία και ο κυνηγημένος Πιότρ επέστρεψε στην Αγγλία, συνεχίζοντας να γράφει βιβλία και να δίνει διαλέξεις για τις ωμότητες εναντίον του λαού της Ρωσίας.

Το 1882 συνελήφθη στη Γαλλία και καταδικάστηκε για τρομοκρατικές ενέργειες σε πενταετή κάθειρξη. Αφού παρέμεινε 3 χρόνια στις φυλακές του Κλερβώ, απελευθερώθηκε μετά από παρέμβαση της επιστημονικής κοινότητας της Γαλλίας και ξαναγύρισε στην Αγγλία, όπου και έζησε μέχρι τον Ιούνιο του 1917, όταν και του δόθηκε η άδεια να επιστρέψει στη Ρωσία.
Στα 75 του πλέον ο Κροπότκιν, μετά από εξορία 40 περίπου χρόνων, έγινε δεκτός με ενθουσιασμό από 60.000 Ρώσους και η προσωρινή επαναστατική Κυβέρνηση του Αλεξάντερ Κερένσκι του πρόσφερε τη θέση του Υπουργού Παιδείας, την οποία όμως αρνήθηκε. Αν και η στάση του απέναντι στους Μπολσεβίκους υπήρξε κριτική (κυρίως με επιστολές που έστελνε στον Λένιν), επικέντρωσε τη δράση του εναντίον της αντεπανάστασης και των ξένων στρατών που στάλθηκαν στη Ρωσία.

Λίγο καιρό αργότερα ο εξασθενημένος του οργανισμός από τις περιπέτειες και τις κακουχίες δεκαετιών δεν άντεξε και η χρόνια βρογχίτιδα από την οποία υπέφερε, εξελίχθηκε σε πνευμονία. Μόλις ο Λένιν πληροφορήθηκε την ασθένεια του Κροπότκιν, έστειλε επειγόντως γιατρούς και τρόφιμα στο Ντμιτρόφ, όμως το τέλος ήρθε το πρωί της 8ης Φεβρουαρίου του 1921.

Η κηδεία του έγινε στο κοιμητήριο Νοβοντεβίτσι της Μόσχας παρουσία δεκάδων χιλιάδων αναρχικών και μετατράπηκε σε πορεία διαμαρτυρίας κατά των Μπολσεβίκων με την ανοχή του Λένιν που φοβήθηκε γενικευμένα επεισόδια σε περίπτωση απαγόρευσης ή επέμβασης. Η κηδεία του ήταν η τελευταία μαζική συγκέντρωση αναρχικών στη Ρωσία.